Thuiszitters centraal tijdens Themacafé

Bij de problematiek rondom thuiszitters, zijn vele instanties betrokken. Een afspiegeling van deze partijen verzamelde zich woensdag 17 april bij het Themacafé van Holland Rijnland in het schoolgebouw van De Delta in Leiden. Met zo’n 125 deelnemers was het met recht een goed bezocht evenement.

‘Het is toch vreemd dat thuiszitters zo’n veel besproken thema is in Nederland, terwijl gewoon ieder kind recht heeft op onderwijs.’ Bij het Themacafé over Thuiszitters gaf Fred van Trigt, lid van het Dagelijks Bestuur van Holland Rijnland, in zijn welkomstwoord direct de discrepantie weer tussen de ideale wereld waarin ieder kind naar school gaat en de weerbarstige praktijk van alledag. ‘Want ook al is het bij wet geregeld, het lukt niet alle thuiszitters onderwijs te geven. Daar zijn vele oorzaken voor en er worden tegelijkertijd ook veel initiatieven voor ontplooit. Ik wil hier vooral een oproep doen aan alle bestuurders dit onderwerp op de agenda te zetten.’

Portefeuillehouders Jeugd binnen Holland Rijnland spraken af dat het aantal thuiszitters omlaag moet. En dat daarbij het kind centraal staat. Van Trigt: ‘Dat klink wellicht vanzelfsprekend, maar te vaak voeren we discussies over wie de verantwoordelijkheid neemt. Dat draaien we om. We helpen het kind en wie er betaalt, regelen we achter de schermen. Zo kunnen we echt maatwerk leveren.’

Vervolgens nam Senne Janssen, hoofd van het Regionaal Bureau Leerplicht het woord. ‘Gefeliciteerd dat we in een regio actief zijn, waarin geen enkel kind thuis zit zonder onderwijs!…. Dat is althans wat ik graag over vier jaar u zou willen toeroepen.’

Dat het zover nog lang niet is, blijkt uit de cijfers. 542 kinderen binnen Holland Rijnland volgen structureel geen onderwijs. En daar zijn velen op de een of andere manier bij betrokken. Dat bleek ook uit de samenstelling van de aanwezigen: mensen die werken bij de gemeente, in het onderwijs, in de zorg of hulpverlening en bovenal ook veel ouders.

‘En het lijkt zo simpel’, vervolgde Janssen. ‘Breng de kinderen in kaart en de ondersteuningsbehoefte en bied daarna kinderen een passend aanbod. Toch doemen bij elke stap hindernissen op. Zo ontbreekt het soms – om uiteenlopende redenen – aan een goede afwezigheidsregistratie op scholen en is er discussie over wie die gegevens kan en mag bijhouden. Het gebeurt dat zorg- en onderwijsprofessionals het oneens zijn over de zorgbehoefte of zijn ouders het niet eens met de professionals. En is er uiteindelijk overeenstemming over de zorg die nodig is, dan is er geen aanbod beschikbaar of onduidelijk wie het organiseert of betaalt.’

Streng optreden of omarmen

Dat een thuiszittend kind een zware wissel trekt op een compleet gezin, werd duidelijk uit het verhaal van Natasja van Dam. In een openhartig relaas nam zij de aanwezigen mee bij de omzwervingen met haar zoon voor wie school vaak een te zware opgave is. ‘Al op jonge leeftijd merkten we dat hij als kind anders was. We vonden in eerste instantie een goede school voor hem, maar toen we verhuisden ging het mis. In die tijd kreeg hij de diagnose Asperger. Hij reageerde niet altijd oké, soms ook fysiek. Daardoor kwam hij op school buiten de groep te staan. Hij voelde zich steeds minder op z’n plek. Iedere keer als we hem brachten, keerde hij op eigen gelegenheid weer naar huis. Op een gegeven moment was hij iedere dag thuis. In het gezin liepen de spanningen hoog op. Zijn vader wilde strenger optreden, terwijl ik hem alleen maar wilde omarmen. En ook zijn jongere broertje en zusje werden hiermee geconfronteerd. Toen mijn zoon aangaf dat hij dood wilde, sloeg de schrik toe. Uiteindelijk hebben we hem thuis gelaten.’

Wat volgde waren perioden van thuiszitten afgewisseld met een reeks van scholen en instanties. ‘Hij zei regelmatig dat hij niet paste op school’, vervolgde Van Dam. ‘Toch wist hij te starten in een combiklas HAVO/VWO. Maar ook hier voelde hij zich een buitenbeentje. De situatie verergerde. Hij werd depressief en wilde zich voor de trein gooien. Inmiddels is hij bij de Binnenstebuitentuin beland en hopen we dat er uiteindelijk een MAVO-diploma kan worden uitgeperst.’
Van Dam is zelf onderwijskundige en ervaart haar leven als zeer zwaar. ‘Maar voor mensen die niet zo’n achtergrond hebben is dit werkelijk een hel.’

‘Van zo’n verhaal wordt je wel even stil.’ Volgens Henk van Hoof, coördinator van de Delta, onderstreepte het het belang van een Themacafé over thuiszitters. Als gastheer van het evenement heette Van Hoof ieder welkom en nam van de gelegenheid gebruik om te vertellen hoe de leerwegondersteuning op De Delta bestaat uit begeleiding en ondersteuning, zowel op leergebied als op sociaal emotioneel gebied voor leerlingen uit het voortgezet onderwijs.
Na dit plenaire deel, volgden de aanwezigen twee deelsessies. De verslagen van deze deelsessies treft u hieronder aan.

Over RBL

Thuiszitters centraal tijdens Themacafé